Podróż VI Turniej Rycerski „O szablę Kaspra Karlińskiego”

Dzisiaj wybrałem się na VI  Turniej Rycerski „O szablę Kaspra Karlińskiego” do Olsztyna k/Częstochowy. Turniej jest imprezą cykliczną wpisaną na stałe w tradycje olsztyńskiego zamku z roku na rok zwiększa się liczba bractw rycerskich prezentujących swoje umiejętności. Turniej ma charakter rekonstrukcji historycznej łączącej elementy zabawy i edukacji z tego powodu jest on imprezą typowo rodzinną. Pogoda dopisała, więc ludzi było sporo. Dodatkową atrakcją tego turnieju jest fakt, że wszystkie zabawy i animacje przygotowane dla dzieci typu „wioska rycerska”, czerpanie papieru, przedstawienie kukiełkowe o historii Kaspra Karlińskiego, poszukiwania skarbu, animacje, konkursy, place zabaw są w całości bezpłatne, bezpłatny jest także wstęp dla dzieci do lat 12. Osoby dorosłe za wstęp płacą 10 zł. 

Program:

11.30 rozpoczęcie imprezy,

11.45 parada rycerska z zamku do kościoła parafialnego,

13.00 rozpoczęcie zmagań turniejowych: turniej łuczniczy, turniej o szablę Kaspra Karlińskiego,

Przed wzgórzem: pokazy sokolników, pokaz umiejętności kaskaderów konnych , którzy zaprezentują m.in. dżygitówkę, pokazy artyleryjskie,

19.00 rekonstrukcja szturmu zamku olsztyńskiego  

Historia.

Kasper Karliński - zapomniany bohater.

Rok 1587 po śmierci Stefana Batorego, królem wybrany zostaje Zygmunt III Waza jego kontrkandydatem do tronu polskiego był austriacki arcyksiążę Maksymilian Habsburg. Habsburg wkroczył do Polski kierując się na Kraków. Po nieudanej próbie zdobycia Krakowa Maksymilian rusza na północ i w połowie grudnia 1587 r. staje pod murami zamku w Olsztynie. Obroną zamku, którego załoga liczyła 80 żołnierzy dowodzi starosta olsztyński Kasper Karliński herbu Ostoja. Wojsko austriackie przepuszcza szturm i zostaje odparte, podobnie kończą się kolejne ataki. Zrezygnowany Maksymilian zamierza zwinąć oblężenie gdy na iście diabelski pomysł wpada jego poplecznik Stanisław Stadnicki "Diabłem łańcuckim" zwany. Stadnicki uderza na dwór Karlińskiego w Karlinie (dzisiaj przedmieścia Zawiercia, woj. śląskie) pali go, rabuje i porywa jego 6 letniego syna z piastunką. Dziecko zostaje użyte jako żywa tarcza podczas kolejnego szturmu wojsk austriackich, obrońcy zamku na ten widok zamierają, Kasper Karliński krzyczy :"Wpierw byłem Polakiem niż ojcem" i odpala działo, dziecko ginie na miejscu. Wszystkie działa zamkowe zarzucają atakujących ogniem, ostatni szturm zostaje odparty a oblężenie zwinięte. Pogrążony w rozpaczy Karliński odmawia przyjęcia godności i zaszczytów, po 3 latach umiera, a o jego bohaterstwie piszą m.in. Fredro, Syrokomla i inni.

Zamek Olsztyn.

Pierwsza wzmianka o "zamku Przymiłowice" - późniejszym Olsztynie pochodzi z 1306 roku. Wzniesiony został na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu, rozbudowany w latach 1349-59 z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, dla obrony pogranicza śląsko-małopolskiego. Od 1370 r zamek przeszedł w ręce Władysława Jagiełły. Od 1406 roku warownia stanowiła siedzibę starostwa niegrodowego i posiadała stałą załogę wojskową. Pierwszym starostą był Paweł Odrowąż. W połowie wieku XVI, za czasów starosty Mikołaja Szydłowieckiego twierdza nabrała cech renesansowych. W 1587 r zamek zniszczyły wojska Maksymiliana Habsburga - pretendenta do polskiej korony, choć nie zdobyły warowni. Kolejne zniszczenia nastąpiły podczas ataku szwedzkiego w roku 1656. Od tego czasu zamek ulegał ruinie, skały wapienne kruszyły się naruszając mury, a ponadto dolne partie zamku w latach 1722-29 rozebrano, by uzyskać materiał na budowę kościoła w Olsztynie. Do dziś zachowały się ruiny w postaci wieży i fragmentów murów. W czasie swej świetności zamek składał się z 5 zasadniczych części: dwu przedzamczy oraz zamku dolnego, środkowego i górnego. Po południowo-wschodniej stronie wzgórza znajdował się wjazd, który prowadził przez most zwodzony oraz bramę, umieszczoną w wieży, połączoną z murami obronnymi. Dalej znajdowało się pierwsze, wydłużone podzamcze z zabudowaniami gospodarczymi. Od zamku dolnego oddzielone ono było murem z bramą. W zamku dolnym stały budynki gospodarcze oraz dom mieszkalny zwany Kamieńcem. Kolejna brama prowadziła do zamku średniego, usytuowanego u podnóża okrągłej wieży. Ta część z zamkiem górnym połączona była mostem zwodzonym nad fosą i bramą w murze przy wieży. Umieszczono tutaj kuchnie i trzy pokoje królewskie - sypialnia, jadalnia i sala sądowa. Charakterystycznym elementem ruin jest gotycka baszta z II połowy XIII wieku o wysokości 35 m, w dolnej części okrągła, w górnej ośmiokątna, z kamienia, a w XV w nadbudowana z cegły. Służyła jako więzienie. Drugie podzamcze znajdowało się w części południowo-zachodniej, z kwadratową basztą obserwacyjną zw. Sołtysią. Cały zamek otoczony był murem obronnym. Warownia olsztyńska jest przykładem gotyckiej budowli zamkowej, w jej konstrukcję włączono wapienne ostańce oraz krasowe groty, co pozwala ją zaliczyć do grupy zamków jaskiniowych.